Kινούμενες σκιές και φωταψίες
Τι είναι οι κινούμενες σκιές
Πολλές φορές διαπιστώνουμε την παρουσία μικρών στιγμάτων ή σκιών με μορφή μικρών γραμμών που κινούνται ακολουθώντας τις κινήσεις ενός ματιού. Τα φαινόμενα αυτά είναι πιο έντονα όταν κοιτάζουμε ένα ομοιόμορφο ανοικτοχρωμο πεδίο όπως ένας λευκό τοίχο η τον γαλανό ουρανό.
Οι σκιές αυτές που μπορεί να περιγράφονται και σαν «μυγάκια» αντιπροσωπεύουν τοπικές συμπυκνώσεις του διάφανου gel το οποίο ονομάζεται υαλοειδές και καταλαμβάνει τον χώρο μεταξύ φακού και αμφιβληστροειδους σε ένα μάτι.
Σχήμα 1: Θέση υαλοειδούς και εκφυλιστικές αλλοιώσεις του
Παρόλο που οι σκιές αυτές φαίνονται να κινούνται μπροστά από το μάτι, εντοπίζονται στο εσωτερικό του. Ο ασθενής απλώς βλέπει το περίγραμμα τους όπως προβάλλεται στον αμφιβληστροειδή και που μπορεί να έχει διάφορα σχήματα όπως τελείες, γραμμές, συννεφάκια η ιστό αράχνης.
Πως προκαλούνται οι σκιές
Φυσιολογικά, το υαλοειδές είναι ένα ομοιογενές gel αποτελούμενο από νερό και ένα δίκτυο κολλαγόνων ινών και άλλων πρωτεϊνών. Με την πάροδο της ηλικίας όμως, η κατανομή των πρωτεϊνών μέσα στο gel διαταράσσεται καθώς παρουσιάζουν την τάση να συσσωρεύονται κατά τόπους, αφήνοντας κοιλότητες νερού μεταξύ τους.
Στα αρχικά σταδία εκφύλισης του υαλοειδούς, ο ασθενής μπορεί να παρατηρεί αχνές γραμμές ή σχήματα που αντιπροσωπεύουν τις κατά τόπους συμπυκνώσεις. Η εκφυλιστική αυτή διαδικασία ονομάζεται συναίρεση.
Σε μετέπειτα στάδιο, καθώς αποδυναμώνεται η δομή του υαλοειδούς αυτό μπορεί να συρρικνωθεί και να αποκολληθεί από την επιφάνεια του αμφ/δους. Η οπίσθια αυτή αποκόλληση συχνά συντελείται σε μικρό χρονικό διάστημα, και έχει σαν αποτέλεσμα την απότομη αύξηση κινουμένων σκιών που παρατηρούνται από τον ασθενή.
Η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς είναι συχνότερη σε:
Η παρουσία ή απότομη αύξηση των σκιών είναι συχνή αιτία ανησυχίας για ένα άτομο, και αποτελούν ένδειξη για Οφθαλμολογική εξέταση ιδίως σε άτομα άνω των 45.
Ποια είναι η σοβαρότητα των συμπτωμάτων αυτών
Το υαλοειδές είναι στέρεα προσκολλημένο στην επιφάνεια του αμφ/δους σε ορισμένα σημεία. Έτσι όταν αυτό συρρικνώνεται μπορεί να ασκήσει έλξη στα σημεία προσκόλλησης με αποτέλεσμα την τοπική ρήξη του αμφ/δους ή ρήξη κάποιου αγγείου στην επιφάνεια του αμφ/δους με μικροαιμορραγίες στην υαλοειδική κοιλότητα.
Η ρήξη του αμφ/δους είναι πάντα σοβαρό συμβάν γιατί δημιουργεί τις προϋπόθεσης για την αποκόλληση αμφ/δους που αν δεν θεραπευθεί εγκαίρως χειρουργικά μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.
Επείγουσα Οφθαλμολογική εξέταση χρειάζεται:
Θα μπορούσαν να αφαιρεθούν οι κινούμενες σκιές;
Οι κινούμενες σκιές που δεν εμφανίζουν τα προαναφερόμενα χαρακτηρίσθηκα υψηλού κίνδυνου για αποκόλληση αμφ/δους δεν προκαλούν σημαντικό πρόβλημα στην υγειά του ματιού και έχουν την τάση να γίνονται λιγότερο αντιληπτά με την πάροδο του χρόνου. Έτσι δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν, ενώ δεν μπορεί να επηρεαστούν η να βελτιωθούν με φαρμακευτικές θεραπείες όπως λήψη βιταμινών.
Τι προκαλεί αστραπές (φωταψίες)
Όταν το υαλοειδές ασκεί μηχανική έλξη στον αμφ/δη, ο ασθενής αντιλαμβάνεται φως, όπως και μετά από πίεση η χτύπημα του ματιού. Οι φωταψίες που σχετίζονται με έλξη από το υαλοειδές εμφανίζονται ακόμα και με κλειστά βλέφαρα και συχνά παρατηρούνται με τις κινήσεις του ματιού.
Παρόλο που στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν συσχετίζονται με ρήξη η αποκόλληση αμφ/δους, η παρουσία φωταψιών πρέπει να διερευνάται με λεπτομερή Οφθαλμολογική εξέταση.
Άλλα είδη φωταψιών
Μερικοί ασθενείς έχουν φωταψίες που εμφανίζονται σαν τεθλασμένες γραμμές που κινούνται ανεξάρτητα από τις κινήσεις των ματιών, φαίνονται και από τα δυο μάτια και διαρκούν 10 έως 20 λεπτά. Αυτού του είδους οι φωταψίες προκαλούνται από σπασμό εγκεφαλικών αγγείων και συνήθως συνοδεύονται από πονοκέφαλο που διαρκεί ώρες. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ημικρανία.
Τι περιλαμβάνει η Οφθαλμολογική εξέταση
Προκειμένου να εξετασθεί λεπτομερώς ο αμφ/δης, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται με σταγόνες. Ακολούθως ο γιατρός εξετάζει όλη την επιφάνεια του αμφ/δους με ειδικούς φακούς.
Μετά την διαστολή, η οποία διαρκεί 2-3 ώρες, ενδέχεται να έχετε δυσκολία στην όραση, η δυσκολία στην προσαρμογή σας στο έντονο φως. Συνεπώς καλό είναι να επισκέπτεστε τον Οφθαλμίατρο με συνοδό ιδιαίτερα αν οδηγείτε.
Τα φαινόμενα των σκιών ή φωταψιών γίνονται πιο συχνά καθώς μεγαλώνουμε σε ηλικία. Συνήθως είναι παροδικά και χωρίς επιπτώσεις συμπτώματα αλλά για τον αποκλεισμό συνοδού βλάβης του αμφ/δους ο ασθενής πρέπει να εξετάζεται από τον Οφθαλμίατρο.